Sıfat (Ön Ad)
➢ Adlardan önce gelerek onları renk, durum, sayı vb. yönlerden niteleyen ve belirten sözcüklerdir.
• Sağlığın için yağlı yiyeceklerden uzak durmalısın
• Lütfen ıslak zemine dikkat ediniz
A. Niteleme Sıfatları
➢ Bir adın durumunu, biçimini, rengini, özelliklerini bildiren sıfatlardır.
➢ ‘’Nasıl’’ sorusuna yanıt veren sıfatlardır.
• Yolun kenarı, kurumuş yapraklarla doluydu.
• Beyaz, yuvarlak, temiz bir masada akşam yemeği yedik.
B. Belirtme Sıfatları
➢ Adları işaret, sayı, belirsizlik ve soru anlamlarıyla karşılayan sıfatlardır.
1. İşaret Sıfatları
➢ Adları işaret yoluyla belirten sıfatlardır.
➢ ‘’Hangi’’ sorusuna yanıt verir.
• Bu kalem iyi yazmıyor
• Bunu kimse tahmin etmiyordu
• Böyle tavırlar sana hiç yakışmıyor
• Benimle böyle konuşamazsın
2. Sayı Sıfatları
➢ Adları miktar, sıra, üleştirme vb bakımından belirten sıfatlardır.
➢ ‘’Kaç, Kaçıncı, Kaçar, Kaçta, Kaç? ‘’ sorularına yanıt verir.
• Aradan tam on yıl geçmişti
• Altıncı yarışmacı için bir şey söylemiyordu
• Hepimiz üçer bölümden sorumluyduk
• Yüzde yirmi enflasyon hedeflenmişti
• Uçaklar dörder beşer havalandı
3. Belgisiz Sıfatlar
➢ Adları kesin olarak değil de belli belirsiz belirten sıfatlardır.
• Birkaç sorum vardı size ama başka zaman da sorabilirim
• Birçok karar uygulanamadı yine
Birçoğu uygulanamadı yine
• Açıkçası bazı kaygılar taşıyorum, çoğu da sizinle ilgili
➢ ‘’Bir’’ sözcüğü hem belgisiz hem niteleme hem de sayı sıfatı olabilir.
❖ ‘’Tek’’ anlamında kullanılırsa –Sayı Sıfatı
❖ ‘’Herhangi bir’’ anlamında kullanılırsa –Belgisiz Sıfat
❖ ‘’Aynı’’ anlamında kullanılırsa –Niteleme Sıfatı
• Bir gün gideceğim buralardan
• Onunla bir yaşta ihtiyar çınar
• Orada bir gece kaldım
4. Soru Sıfatları
➢ Adın yerini, sayısını, durumunu, zamanını soru yoluyla belirtilen sıfatlardır.
• Tatilde kaç kitap okudun?
• Hangi elbiseyi daha çok beğendin?
• Hangisini daha çok beğendin?
• Nasıl bir çanta arıyorsunuz?
• Eve nasıl döneceksin?
Adlanmış Sıfat
➢ Sıfatın nitelediği ya da belirttiği isim düşer ve sıfat tek başına kullanılırsa adlaşır.
➢ Çekim eki alan sıfatlar adlaşır.
➢ ‘’Adlaşmış Sıfat’’lar görev olarak addır.
• Küçük çocuk, annesini görünce çok sevindi.
Küçük, annesini görünce çok sevindi.
• Korkak insanların kendine güveni yoktur.
Korkakların kendine güveni yoktur.
Unvan Sıfatları
➢ İnsan adlarına takılan saygı ve tanıtma sözleridir.
➢ Bunlar bir çeşit niteleme sıfatıdır.
• Doktor Cevdet, Şehzade Mustafa…
• Ali Dayı, Zeynep Hanım, Ahmet Mithat Efendi…
• Gazi Mustafa Kemal, Osman Gazi, Hoca Sinan, Sinan Hoca…
Sıfatlarda Küçültme
• Yemeğine azıcık yağ katabilirsin.
• Küçücük ellerini annesine uzattı.
• Yeşilimtırak bir kazak giymişti.
• Yeni evlilere genişçe bir ev hediye etti.
• Şehrin üzerinde siyahımsı bulutlar vardı.
Sıfatlarda Pekiştirme
• Masmavi bir gökyüzü gölgesinde yemyeşil bir orman…
• Sapasağlam bir adamdı.
• Kıpkırmızı kesildi çocuğun yüzü.
• Bahçedeki elmalar sapsarıydı.
• Genç kız, yeşil yeşil gözleriyle etrafa gülümsüyordu.
• Kıvrım kıvrım akıyordu nehir.
• Köyün yolları eğri büğrüydü.
• Uslu mu uslu bir kızı vardı.
• Zor mu zor sorular sorardı matematik öğretmenimiz.
Sıfatlarda Yapı
1. Basit Sıfatlar:
➢ Yapım eki almamış, kök durumundaki sıfatlardır.
• Bu zamana kadar hep ağır işlerde çalıştım.
2. Türemiş Sıfatlar:
➢ Yapım eki almış sıfatlardır
• Eserleri seçkin zümreye hitap ediyordu.
• Coşkulu sesleri sonbahar rüzgarına karışırdı.
3. Birleşik Sıfatlar
• Boşboğaz insanlardan hiç hoşlanmazdı Onu hiçbir çağda soldurmayalım
• İğne yapraklı ağaçlar Demir kapılı bahçeler
• Rengi soluk kumaş Yolu bozuk köy
• Üç günlük dünya Kırk yıllık arkadaşım
Sıfatlarda Derecelendirme
• Daldım sokaklar kadar esrarlı bir uykuya
• Ona daha iyi bir iş bulalım
• En güzel türküyü bir kurşun söyler
• Pek geniş bir ev almışsınız