Yazım Kuralları konusunu son ders notunun pdf dosyasını indirerek benimle birlikte not alarak ilerleyebilirsiniz.
AY VE GÜN ADLARININ YAZIMI
✓ Belirli bir tarih bildiren ay ve gün adları büyük harfle başlar.
Yeni tesisin 21 Kasım’da açılışı yapılacakmış.
Müdür, 15 Ağustos Pazartesi günü yeni görev yerinde olacakmış.
2019’un Mart ayından beri bu konuda çözümler aranıyor.
*** Lale Festivali her sene haziran ayında gerçekleştirilir.
*** Teyzem eylülde öğretmenliğe başlayacakmış.
YÖN ADLARININ YAZIMI
✓ Yön adları, özel addan önce kullanıldığında büyük harfle; yalnız ya da özel addan sonra
kullanıldığında küçük harfle başlar.
Size Kuzey Avrupa ülkelerinden İskoçya ve İrlanda’yı gezmenizi öneririm.
Estonya, Avrupa’nın kuzeyinde yer alan bir ülkedir.
✓ Düşünce, hayat tarzı, politika vb. anlamlar bildirdiğinde ‘’doğu’’ ve ‘’batı’’ sözlerinin ilk harfleri
büyük yazılır.
Genel kanıya göre Doğu’da duygular, Batı’da ise akıl ve mantık ön plandaymış.
SAYILARIN YAZILIŞI
✓ 1000 yıl, bin yıl
✓ 17.30’da, saat dokuzu beş geçe
✓ 3 milyar 850 milyon kişi
✓ iki yüz
✓ 650,35 (altıyüzelliTL,otuzbeşkr.)
✓ %75, ‰35
✓ 4.567
✓ 15,2
✓ İkişer
✓ 15. 15’inci
KISALTMALARIN YAZILIŞI
✓ Kuruluş, ülke, kitap, dergi ve yön adlarının kısaltmaları her kelimenin ilk harfinin büyük olarak
yazılmasıyla yapılır ve sonuna nokta getirilmez.
TBMM TDK TD K GB
Türkiye Cumhuriyeti ve Türkçe kelimelerinin kısaltmalarında istisnai olarak nokta bulunur.
T.C. T.
✓ Ölçü birimlerinin uluslararası kısaltmaları kullanılır.
m cm km l kg
✓ Kuruluş, kitap, dergi ve yön adlarıyla ölçülerin dışında kalan kelime veya kelime gruplarının
kısaltılmasında, ilk harfle birlikte kelimeyi oluşturan temel harfler dikkate alınır. Kısaltılan kelime
veya kelime grubu; özel ad, unvan veya rütbe ise ilk harf büyük; cins isim ise ilk harf küçük olur.
Alm.
Yunus Emre Mah. Gündüz Sok.
Prof. (Profesör) Dr.
sf. haz. çev. ed. fiz.
✓ Küçük harflerle yapılan kısaltmalara getirilen eklerde kelimenin okunuşu esas alınır:
cm’yi, kg’dan, mm’den, kr.un
✓ Büyük harflerle yapılan kısaltmalara getirilen eklerde ise kısaltmanın son harfinin okunuşu esas
alınır:
BDT’ye, TDK’den, THY’de, TRT’den, TL’nin
ASELSAN’da, BOTAŞ’ın, NATO’dan, UNESCO’ya
TÜBİTAK’ın
✓ Sonunda nokta bulunan kısaltmalarla üs işaretli kısaltmalara gelen ekler kesmeyle ayrılmaz. Bu tür
kısaltmalarda ek noktadan ve üs işaretinden sonra, kelimenin veya üs işaretinin okunuşuna uygun
olarak yazılır.
vb.leri Alm.dan İng.yi cm ye m ye
✓ Numara sözünün kısaltması da kelime gibi okunduğundan getirilecek olan ek okunuşa göre
getirilir.
No.lu No.suz
ki’nin YAZILIŞI
✓ Bağlaç olan ki ayrı yazılır. Ek olan -ki’ler bitişik yazılır.
Buraları bilmiyorum ki sizi gezdireyim.
Üzerindeki elbise sana çok yakışmış.
Benim kalemim yazmıyor, seninki ne durumda?
Bağlaç olduğu halde bitişik yazılan -ki kodlaması:
Sanki
İllaki
Mademki
Belki
Oysaki
Halbuki
ÇünküA
Meğerki
de’nin YAZILIŞI
✓ Bağlaç olan de ayrı yazılırken ek olan -de bitişik yazılır.
Okula kadar geldin de bir selam vermedin.
Orada bulunan hiç kimse girişimde bulunmadı.
✓ Ayrı yazılan da / de hiçbir zaman ta / te biçiminde yazılmaz.
Gidip de gelmemek var, gelip de görmemek var.
DEYİMLER VE İKİLEMELERİN YAZIMI
✓ Deyimler ve ikilemeler ayrı yazılır.
akıntıya kürek çekmek, çam devirmek, çanak tutmak, gönlünden geçirmek…
adım adım bata çıka…
çocuk mocuk dolap molap kitap mitap…
baş başa günden güne göze göz boşu boşuna…
İkileme olmasına rağmen kalıplaştığı için bitişik yazılanlar:
gitgide hoşbeş altüst cızbız şipşak
SORU EKİNİN VE PEKİŞTİRMELİ SÖZLERİN YAZIMI
✓ Soru eki ayrı yazılır.
Kaldınız mı? Güzel mi güzel!
Verecek misin? Yağmur yağdı mı dışarı çıkamayız.
Vaz mı geçtin?
✓ Pekiştirmeli sözler bitişik yazılır.
Yemyeşil tepeyi tırmanınca masmavi bir denizle karşılaşmak ne hoş!
Eve dönerken birden yağmur bastırınca sırılsıklam oldum.
DÜZELTME İŞARETİNİN KULLANIMI
✓ Yazılışları bir, anlamları ve söylenişleri ayrı olan kelimeleri ayırt etmek için okunuşları uzun olan
ünlülerin üzerine konur.
adem (yokluk) âdem (insan)
adet (sayı) âdet (gelenek, alışkanlık)
alem (bayrak) âlem (dünya, evren)
aşık (eklem kemiği) âşık (vurgun, tutkun)
hal (sebze, meyve vb. satılan yer) hâl (durum, vaziyet)
hala (babanın kız kardeşi) hâlâ (henüz)
şura (şu yer) şûra (danışma kurulu)
DÜZELTME İŞARETİNİN KULLANIMI
✓ Arapça ve Farsçadan dilimize giren birtakım kelimelerle özel adlarda bulunan ince g, k
ünsüzlerinden sonra gelen a ve u ünlüleri üzerine konur.
dergâh hikâye rüzgâr
✓ Nispet ekinin, belirtme durumu ve iyelik ekiyle karışmasını önlemek için kullanılır.
(Türk) askeri askerî (okul) (İslam) dini dinî (bilgiler)
(fizik) ilmi ilmî (tartışmalar) (manzara) resmi resmî (kuruluşlar)
✓ Nispet eki alan kelimelere Türkçe ekler getirildiğinde düzeltme işareti olduğu gibi kalır.
millîleştirmek…